Rijtuigen type ICK

Serie	A 50 84 12-37 001-9 t/m 036-5	B 50 84 22-37 901-8 t/m 996-8	BD 50 84 82-37 051-9 t/m 068-3
Lengte	26.400 mm	26.400 mm	26.400 mm
Gewicht	39 ton	39 ton	39 ton
Aantal zitplaatsen	54 1e klas	72 2e klas	44 2e klas
Fabrikant	LHB, WU, MBB, O&K	LHB, WU, MBB, O&K	LHB, WU/DWM, WU, O&K
Bouwjaar	1974-1979	1972, 1974-1979	1974-1976, 1978

Een groot tekort aan materieel, een groeiend aantal reizigers en een groot aantal bakken dat defect terzijde stond. Nieuw materieel was inmiddels besteld, maar het zou nog enige tijd duren voordat dit beschikbaar zou zijn. Deze situatie deed de NS in 2000 besluiten 150 rijtuigen van het type Bm235 van de DB te kopen en te laten opknappen. De tweede klasse rijtuigen zijn verbouwd tot A-, B- en BD-rijtuigen en worden aangeduid met ICK (Intercity korte termijn).

Rijtuigen type A
De eerste klasse rijtuigen hebben een zijgang. Om extra beenruimte te creeëren in de eerste klasse zijn de oorspronkelijke twaalf coupés per twee samengevoegd. In de zes nieuwe, vergrootte coupés zijn elk negen zitplaatsen te vinden. De zijgang is vanaf de balkons met een klapdeur te bereiken. Een van de twee balkons heeft nog een toilet. Het toiletloze balkon heeft zijn drie klapzitjes gekregen. De stoelen hebben een rode stoffen bekleding en grijze hoofdsteunen. De stoelen zijn afwijkend model dan het oorspronkelijke (Duitse) model.

ICK-rijtuig 50 84 12-37 017-5 als laatste rijtuig van een Intercitytrein tussen Den Haag Centraal en Venlo. Tilburg, 23 april 2004.

Coupe eerste klas van rijtuig A 50 84 12-37 002-7 (5402). Den Haag Centraal, 25 oktober 2008.

De ICK-rijtuigen hebben bagagerek in de zijgang, zoals hier bij rijtuig 50 84 12-37 002-7 (5402). Den Haag Centraal, 25 oktober 2008.

Rijtuigen type B
Ook de tweede klasse rijtuigen hebben een zijgang met coupés. Hier zijn de 12 coupés echter niet aangepast, zodat in totaal 72 personen een zitplaats kunnen vinden. Ook bij dit type rijtuig is is slechts op een van de twee balkons een toilet te vinden en heeft het toiletloze balkon drie klapzitjes. De in totaal 72 zitplaatsen hebben blauwe stoffen bekledening en grijze hoofdsteunen. Daarbij is het oorspronkelijke type stoel gehandhaafd.

Tweede klasse-rijtuig B 50 84 22-37 989-3 onder de betonnen overkapping van station Den Haag Centraal; 10 september 2004.

Tweede klasse coupé van rijtuig 50 84 22-37 903-4. Den Haag Centraal, 10 september 2004.

Zijgang van rijtuig 50 84 22-37 933-1 (5358). Den Haag Centraal, 25 oktober 2008.

Rijtuigen type BD
Het tweede klasse rijtuig met bagageruimte is van de ICK-rijtuigen de grootste aanpassing ondergaan. Zeven van de oorspronkelijke coupés zijn samen met een balkon en toilet bewaard gebleven. Het overige deel van het rijtuig is grondig verbouwd. Vanaf het balkon gezien is er een conducteursruimte, een bagageruimte voor fietsen met dubbelde deuren in beide zijwanden. Vervolgens een ruim en voor invaliden toegankelijk toilet. Deze grenst aan een ruimte met drie zitplaatsen (afkomstig van de 8e coupé) en ruimte voor een rolstoel.

Als eerste rijtuig achter lokomotief 1853 bevindt zich ICK-rijtuig 50 84 82-37 054-3. Achter dit nummer verschuilt zich een tweede klasse rijtuig met bagageruimte. Haarlem, 22 oktober 2004.

De drie zitplaatsen in de rolstoelruimte van ICK-rijtuig 50 84 82-37 066-7. Den Haag Centraal, 10 september 2004.

Invalidentoilet van ICK-rijtuig 50 84 82-37 053-5 (5353). Onderhoudsbedrijf Maastricht, 24 november 2007.

De fietsenruimte van BD-rijtuig 50 84 82-37 066-7. Den Haag Centraal, 10 september 2004.

Wijzigingen
Er zijn geen belangrijke wijzigingen doorgevoerd aan de rijtuigen type ICK.

Vernummering
De ICK-rijtuigen hebben de nummers 50 84 12-37 001-9 t/m 036-5 (A-rijtuigen), 50 84 22-37 901-8 t/m 996-8 (B-rijtuigen en 50 84 82-37 051-9 t/m 068-3 (BD-rijtuigen) gekregen. Deze nummers zijn nooit gewijzigd.
Vanaf maart 2005 zijn de rijtuigen officieel ingezet in vaste samenstellingen, zgn. stammen. Elke stam heeft zijn eigen nummer dat naast het rijtuignummer op de stelbalk aangebracht. Er bestaan drie soorten stammen:
- 5000-serie: los B-rijtuig
- 5300-serie: twee rijtuigen BD+B
- 5400-serie: drie rijtuigen, B+A+B

Het rijtuig- en stamnummer op de stelbalk van ICK-rijtuig 50 84 22-37 965-3. Den Haag Centraal, 9 februari 2005.

Levensloop
In 2001 komen de eerste A- en B-rijtuigen in dienst. In afwachting van de BD-rijtuigen samen met andere rijtuigtypen ingezet. Als de BD-rijtuigen medio 2002 instromen worden geheel uit ICK-rijtuigen bestaande treinen ingezet in de treinseries 1900 (Den Haag - venlo) en 2500 (Den Haag - Heerlen).
In 2003 worden de ICK-rijtuigen naast de treinseries 1900 en 2500 ook ingezet op de IJssellijn in de treinserie 3600 (Roosendaal - Zwolle) ter vervanging van ICR-rijtuigen en in de spitstreinen serie 3500 ((Maastricht -) Eindhoven - Utrecht (- Amsterdam)).
Vanaf 2002 blijkt NS moeilijk grip te krijgen op de inzet van de getrokken rijtuigen. Dit heeft zowel betrekking op het type rijtuig als de volgorde van de rijtuigen in een trein. Een van de maatregelen om orde in de chaos te brengen is het besluit de ICK-rijtuigen alleen nog in de series 1900 en 2500 in te zetten.

Lokomotief NSR 1857 onderweg met ICK-rijtuigen van Venlo naar Den Haag Centraal. Op deze verbinding hebben de ICK-rijtuigen hun gehele leven dienst gedaan. Helmond, 4 mei 2006.

Door de grote instroom van nieuw materieel wordt een deel van de ICK-rijtuigen met ingang van september 2004 terzijde gesteld. De rijtuigen zijn weggezet op een afgeschermd gedeelte van het emplacement Amsterdam Dijksgracht. De rijtuigen zijn daarbij voorzien van een witte sticker met daarop in rode letters de tekst: "Rijtuig niet inzetbaar. Zie informatie bij MA-formulieren of bel LBM-helpdesk". Een materieeltekort eind 2005, veroorzaakt door een grote hoeveelheid deffect materieel, wordt bestreden door terzijde staande ICK-rijtuigen weer in dienst te stellen.

Sinds 11 december 2006 wordt een deel van de treinserie 1500 Amsterdam Centraal - Amersfoort (- Deventer) met rijtuigen type ICL gereden. In deze treinen is ook een BD-rijtuig type ICK opgenomen om de treinen toegankelijk te maken voor invaliden. Dit tot het moment dat voldoende verbouwde ICL-rijtuigen beschikbaar zijn.
BD-rijtuig 82-37 055 is op 12 maart 2007 betrokken bij een zijdelingse aanrijding tussen twee reizigerstreinen op Amsterdam-Muiderpoort. Het rijtuig raakt daarbij zwaar beschadigd, maar wordt toch weer hersteld in Duitsland.
Een maand later is B-rijtuig 22-37 927 betrokken bij brandstichting op Rotterdam Centraal. Dit rijtuig wordt niet hersteld en wordt uiteindelijk medio 2008 op de watergraafsmeer gesloopt.

Eind 2008 start de definitieve terzijde stelling van de rijtuigen. Op 28 oktober 2008 worden twaalf rijtuigen op het emplacement van Nuth geplaatst. Al snel zitten de rijtuigen onder de grafitty en sneuvelden diverse ramen. Op 16 november word vervolgens brand gesticht. Met ingang van 20 april 2009 zijn alle rijtuigen type ICK ter zijde gesteld en rijden zij geen diensten meer. Op een enkel rijtuig na staan zij terzijde op het emplacement van Nijmegen.

Op 9 december 2010 worden twee eerste klasse rijtuigen, de 12-37 006 en 029, in een goederentrein richting Duitsland vervoerd. Op 11 december 2010 zijn de beide rijtuigen in Sopron (Hongarije) gesignaleerd en het einddoel is Bucuresti Grivita (Roemenië). De werkplaats Atelierele CFR Grivita kijkt of renovatie van de ICK-rijtuigen een optie is.

In november 2009 koopt de Friese Stoomtrein Maatschappij (FStM) vier ICK-rijtuigen voor haar toeristische stoomtreindienst. Het betreft de B-rijtuigen 22-37 903, 972 en 985 en BD-rijtuig 82-37 060. In februari 2011 wordt door de FStM het interieur verwijderd van rijtuig 22-37 985 om het om te bouwen tot een restauratierijtuig. De FStm gaat echter failliet en de vier rijtuigen gaan in 2012 over in eigendom van Shunter, een van de schuldeisers. Die weet de ICK-rijtuigen na enige tijd te verkopen aan Leander Eisenbahn in Mönchengladbach (D). In Duitsland wordt de interieurloze B 22-37 985 vervolgens gesloopt.

NS Financial Services, de leasemaatschappij waar de rijtuigen in eigendom zijn ondergebracht, verkoopt begin 2013 42 rijtuigen aan het Zweedse Hector Rail. Het betreft om 33 B-, 8 BD- en 1 A-rijtuig. Het bedrijf wil de rijtuigen samen met lokomotieven als complete trein aanbieden aan spoorwegmaatschappijen. Na enige tijd in Lage Zwaluwe en Roosendaal gestaan te hebben, zijn de rijtuigen op 4 en 11 juni 2013 vertrokken naar Zweden.
Op 28 juni 2013 volgde het transport van de vier aan Leander Eisenbahn verkochte rijtuigen vanuit Roosendaal naar Duitsland.
In 2013 weet NSFS nog meer ICK-rijtuigen te verkopen, ditmaal aan het Roemeense Ferotrans. Op 28 december 2013 vertrekken 24 ICK-rijtuigen vanuit Nijmegen via Emmerich naar Roemenië. Een tweede transport, bestaande uit 23 rijtuigen volgt op 6 januari 2014.

Resterende rijtuigen
Diverse rijtuigen zijn aan Roemeens en Duits partijen verkocht. Naar verluid zijn nog eens 48 rijtuigen aan een partij in Roemenië verkocht. Op 29 juli 2014 werden de eerste 24 rijtuigen richting Roemenië getransporteerd. Het tweede transport van eveneens 24 rijtuigen vertrok op 21 augustus 2014. Een deel van de rijtuigen wordt vanaf 2017 bij het Duitse Locomore ingezet.
Het restant van 3 slechte niet verkochte exemplaren stond lange tijd op Dijksgracht en werd uiteindelijk in mei 2017 gesloopt.

Verder naar nummering en vernummering rijtuigen type ICK.

Bronvermelding:
voor een overzicht van gebruikte bronnen zie de pagina boeken en artikelen

Naar boven ...