Internationale rijtuigen

Stalen rijtuigen voor het internationaal verkeer kent de NS al sinds de jaren '20 in de vorm van de ovaleramenrijtuigen en de bolkoprijtuigen. Deze rijtuigen hebben later ook in de binnenlandse treindiensten gereden.
Sinds de jaren '70 hebben zijn diverse series rijtuigen in dienst geweest die vrijwel alleen in internationale treinen dienst hebben gedaan. Daarnaast een enkele extra trein. Veelal waren de rijtuigen eigendom van de CIWL en bij de NS geïmmatriculeerd (=in het nummerschema opgenomen).

Op deze pagina komt een overzicht te staan van internationale rijtuigen die bij de NS dienst hebben gedaan. Daarbij wordt een indeling aangehouden naar rijtuigtype:
- Slaaprijtuig type Uf
- Slaaprijtuigen type STU
- Slaaprijtuigen type YU
- Restauratierijtuigen CIWL
- Slaaprijtuigen type MU
- Slaaprijtuigen type T2S
- Buffetrijtuigen (1978)
- Restauratierijtuigen (1982)
- Restauratierijtuigen type WR
- Slaaprijtuigen type WLAB30
- Bar-/buffetrijtuigen type WR
- Chouchetterijtuigen type Bcm
- Couchetterijtuigen type Bcvmh
- Slaaprijtuigen type MU
- Slaaprijtuigen type MUs
- Slaaprijtuigen type WLABmh33
- Fiets-bagagerijtuigen type D/DF
- Slaaprijtuigen type MUn
- Zitrijtuigen type Avmz
- Vrachtrijtuigen type Dm



Slaaprijtuig type Uf
Serie 71 84 71-40 658-4
Oorspronkelijk nummer3718
Lengte 23.452 mm
Gewicht 53 ton*
Fabrikant Credé
Bouwjaar 1931

*) Van een gewicht van 53 ton was sprake tijdens de buitendienststelling in Culoz (F). Voor deze serie rijtuigen was een gewicht van 51 ton gebruikelijk.

Slaaprijtuig 3718 van Wagons-Lits behoort tot een deelserie slaaprijtuigen met de nummers 3703-3722. De rijtuigen zijn in 1931 gebouwd door de Duitse Waggonfabrik Gebrüder Credé in Niederzwehren (nabij Kassel) en zijn van origine van het type Ym (m=métallique). De rijtuigen uit deze deelserie hadden binnenwanden van metaal. De overige rijtuigen uit de serie (3723-3742) hadden houten binnenwanden.

Het rijtuig bezit elf coupés met drie zitplaatsen die omgebouwd kunnen worden tot twee slaapplaatsen. Tien coupés kunnen per twee worden samengevoegd door de aanwezigheid van tussendeuren. De beide balkons zij met een draaideur afgesloten van de zijgang. Aan ieder zijde van het rijtuig is een toilet aanwezig dat niet van het balkon, maar vanuit de zijgang toegankelijk is. De draaistellen zijn van het type zwanenhals.

awendelaar_foto11
Slaaprijtuig WL 3726 maakt deel uit van de deelserie met houten binnenwanden. Amsterdam, mei 1952.
Foto: W.A.C. Wendelaar, verzameling O. Dijkstra

Het rijtuig werd in 1955 verbouwd tot type Um (U=Universeel, m=métallique), met behoud van de bestaande bedden van het “matrassysteem”. Vermoedelijk in 1963 is het rijtuig vervolgens verbouwd tot het type Uf (U=Universeel, f=formica). Deze verandering was in feite een echte wederopbouw, waarbij de de metalen binneninrichting van het rijtuig bedekt werd met formica. De coupés krijgen een indeling die gebruikt kan worden voor één (Single), twee (Double) of drie (T3) personen. Door deze wijging neemt het aantal zit- en slaapplaatsen toe tot 33. Deze indeling maakt een flexibele inzet mogelijk en wordt door de Wagons-Lits "Universeel" genoemd. Bij de verbouwing worden de draaistellen vervangen door die van het type Minden Deutz.
Omstreeks 1963 zijn nieuwe bedden van het "System Klein" ingebouwd. Daarmee kunnen de bedden vooraf opgemaakt worden, wat een grote verlichting voor het werk van de wagenbegeleider betekent.
Waarschijnlijk in 1975 zijn in de werkplaats van Wagons-Lits in Wenen de vouwbalgen vervangen door rubber buisbalgen.

lbehlau_foto01
Slaaprijtuig 71 84 71-40 658-4 als rijtuig no. 75 in Autotrein 1353 naar Narbonne tijdens de keertijd te 's-Hertogenbosch; 20 augustus 1972.
Foto: L. Behlau

In de periode van 1959 tot 1963 was het rijtuig in Denemarken gestationeerd. Na de verbouwing tot Uf is het rijtuig vanaf 1971 ingezet met het NS-nummer 71 84 71-40 658-4 in de internationale treinen, waaronder Autotrein 1353 naar Narbonne tijdens. Uiterlijk in 1977, maar vermoedelijk al in 1975, is het rijtuig uit het materieelpark van NS verdwenen en weer teruggegaan naar Wagons-Lits.
Het rijtuig heeft na zijn NS-periode nog lang dienst gedaan. Zo reed het rijtuig nog tot de herfst van 1985 in trein D202/203 "Chopin" tussen Wien Südbahnhof (Ost) en Warschau.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Met dank aan Otto Dijkstra en Lothar Behlau voor de informatie over dit rijtuig.

Naar boven ...



Slaaprijtuigen type STU
Serie 71 84 72-40 151-9 en 71 84 72-40 152-7
Oorspronkelijk nummer 2896 en 2947
Lengte 23.452 mm
Gewicht ?? ton en ?? ton
Fabrikant Ringhoffer en Credé
Bouwjaar 1926

Slaaprijtuig 2896 maakt oorspronkelijk deel uit van de serie slaaprijtuigen 2892-2901 van het type S2 (s=steel). Deze serie rijtuigen is in 1926 gebouwd door Ringhoffer (Ringhofferovy Zavody et SP. Smichow) in Tsjechoslowakije. De rijtuigen hebben oorspronkelijk een zijgang en twaalf coupés met in totaal 16 zit-/slaapplaatsen. Op het moment dat het rijtuig bij NS dienst doet is het verbouwd tot het type STU (S=steel, T=transformé en U=Universal). Daarbij behoud het rijtuig de hoofdindeling van 12 coupés en een zijgang, maar het aantal zit-/slaapplaatsen neemt toe tot 28. Acht coupés zijn bestemd voor twee personen, de overige vier coupés voor drie personen.

tekening_slaaprijtuig_type_stu_2

Deze coupés voor drie personen bevinden zich in het midden van het rijtuig. Alle coupés hebben een wasgelegenheid. Twee naast elkaar gelegen éénpersoons coupés kunnen samengevoegd worden tot één ruimte. In de zijgang is een stoel voor de wagenbegeleider bij de ruimte verwarmingsketel. Aan beide zijden van het rijtuig is een balkon aanwezig. Het rijtuig heeft twee toileten, één aan iedere zijde. De draaistellen zijn van het type zwanenhals.

fstockl_foto01
Slaaprijtuig WL2896, voorzien van Deense opschriften, in Esbjerg (Denemarken); oktober 1963.
Foto: F. Stöckl, verzameling O. Dijkstra

Rijtuig 2947 maakt oorspronkelijk deel uit van de serie slaaprijtuigen met de nummers 2943-2967. Deze stalen rijtuigen zijn in 1926 gebouwd door de Duitse Waggonfabrik Gebrüder Credé in Niederzwehren (nabij Kassel) en zijn van origine van het type S1. Het rijtuig bezit een zijgang waaraan zich twaalf coupés met 16 zit-/slaapplaatsen bevinden. Ook dit rijtuig is voor de komst naar de NS verbouwd tot het type STU. Doordat de indeling van het type S1 anders is dan van het type S2, onstaan twee (sub)typen. De 2947 heeft na de verbouwing tot het type STU acht coupés voor twee persoon en vier coupés voor drie personen. Ook hier hebben alle coupés een eigen wasgelegenheid en kunnen twee naast elkaar gelegen éénpersoonscoupés worden samengevoegd tot één grote ruimte. Het verschil met het andere (sub)type STU is de wijze waarop de banken in de coupés zijn geplaatst.

tekening_slaaprijtuig_type_stu_1

Aan beide uiteinden van van het rijtuig bevinden zich een balkon en een toilet. Eén toilet bevat tevens een wasgelegenheid. Aan het einde van de gang is een stoel voor de wagenbegeleider. De stoel bevindt zich tegen de ruimte waar de ketel voor de warmwatervoorziening zit. De draaistellen zijn van het type zwanenhals.

onbekend_foto16
Slaaprijtuig WL2947 heeft een groot aantal ramen aan de zijde van de zijgang. De foto stamt van voor de periode waarin het rijtuig in de NS-nummering was opgenomen. Hoek van Holland, 1967.
Foto: verzameling O. Dijkstra

De beide slaaprijtuigen hebben van 1971 tot 1972 onder de computernummers 71 84 72-40 151-9 (2896) en 71 84 72-40 152-7 (2947) bij de NS dienst gedaan. Na afloop van de inzet bij NS zijn de rijtuigen teruggekeerd naar Wagons-Lits.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Slaaprijtuigen type YU
Serie 71 84 71-40 281-5 en 71 84 71-40 282-3
Oorspronkelijke nummers3907, 3909
Lengte 23.452 mm
Gewicht ? ton
Fabrikant Nivelles
Bouwjaar 1949

In afwachting van de komst van de slaaprijtuigen type T2S hebben twee slaaprijtuigen type YU van Wagons-Lits dienst gedaan bij de NS. De twee rijtuigen maken deel uit van de serie 3903-3931, die in 1949 gebouwd is door Nivelles in België. De rijtuigen zijn gebouwd als type YTb (Type Y Toerisme voiture bois), maar zijn later gewijzigd in het type YU (Type Y Universel).

awendelaar_foto12
Slaaprijtuig WL3917, een soortgenoot van de beide rijtuigen die onder NS-nummer dienst hebben gedaan. Oostende (België), juni 1952
Foto: W.A.C. Wendelaar, verzameling O. Dijkstra

De rijtuigen hebben twee balkons, een zijgang met 11 coupes. Vier coupés bieden plaats aan drie personen en zeven coupés zijn voor twee personen bestemd. De totale capaciteit is daarmee 26 zit-/slaapplaatsen. Elke coupé heeft een wasgelegenheid en twee naastgelegen coupes kunnen worden samengevoegd tot een grotere ruimte. Aan een einden van het rijtuig is een toilet aanwezig, aan de andere zijde een toilet en een klein kantoortje zich bevinden. Aan dit einde van de zijgang tegenover het kantoortje is een stoel voor de dienstdoende wagenbegeleid(st)er aanwezig. Tijdens de nachtelijke ritten kan deze daar plaatsnemen en zo de toegangsdeuren van de slaapcompartimenten overzien.

De beide slaaprijtuigen vervingen de slaaprijtuigen type STU en kregen de computernummers 71 84 71-40 281-5 (3907) en 71 84 71-40 282-3 (3909). Nadat de twee slaaprijtuigen type T2S in 1975 beschikbaar kwamen, verdwenen de beide rijtuigen weer verdwenen uit het materieelpark van de NS. Rijtuig 3907 ging naar de Venice Simplon-Orient-Express (VSOE) en rijtuig 3909 deed daarna dienst bij Intraflug.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Restauratierijtuigen CIWL
In de periode 1970-1981 hebben diverse restauratierijtuigen van Wagons-Lits met NS-nummers gereden. Sommige rijtuigen slechts voor enkele jaren, andere rijtuigen gedurende de gehele periode. Deze restauratierijtuigen zijn exemplaren uit verschillende series rijtuigen die voor Wagons-Lits zijn gebouwd. Omdat de restauratierijtuigen bij NS wel in een aaneengesloten nummerserie waren opgenomen, worden ze in dit overzicht als één serie behandeld.

Serie 51 84 88-50 001-9 en 51 84 88-50 002-7
Oorspronkelijke nummers4259 en 4264
aantal zitplaatsen 46
Lengte 23.000 mm
Gewicht 40,6 ton
Fabrikant Simmering
Bouwjaar 1950

De eerste twee rijtuigen die in 1970 bij NS in huur kwamen waren de restauratierijtuigen WR 4259 en WR 4264. Een tekort aan WRD-rijtuigen plan D was voor de NS aanleiding tot deze huur over te gaan. De beide rijtuigen behoren tot de serie 4255-4264 die in 1950 door Simmering te Wenen is gebouwd. Deze serie is de eerste nieuw gebouwde rijtuigen voor Wagons-Lits na de Tweede Wereldoorlog. De rijtuigen hadden 46 zitplaatsen die door een klapdeur in twee ruimten was verdeeld. Aan één zijde hadden de rijtuigen een keuken en aan de andere zijde een opslagruimte voor onder andere dranken.

tekening_CIWL4255_4264

fdrijver_foto01
Rijtuig 51 84 88-50 001-9 (WL4259) in een trein uit Frankrijk te 's-Hertogenbosch, 8 augustus 1970.
Foto: F. Drijver

De twee rijtuigen werden bij Wagons-Lits te Oostende ingericht voor NS-dienst. Naast een verbouwing van het interieur werden de draaistellen type Görlitz vervangen door zwanenhalsdraaistellen. De rijtuigen werden blauw geverf met twee gele biezen en restauratie-pictogrammen tussen de ramen. De beide rijtuigen kregen bij NS de computernummers 51 84 88-50 001-9 (4259) en 51 84 88-50 002-7 (4264).

nspilt_foto30
Voormalig restauratierijtuig WL 4259 staat onder nummer 51 84 88-50 001-9 op een afgesloten spoortje te Zwolle; 4 augustus 1973.
Foto: N. Spilt

In de zomer van 1970 hebben de beide rijtuigen enige maanden in de treinen 135/136 Amsterdam CS-Bazel SBB via Luxemburg gereden. Beide rijtuigen hebben sinds het najaar 1970 een tijd aan de Dijksgracht gestaan. In 1973 werd de NS-huur beëindigd waarna de 51 84 88-50 001-9 te Zwolle als magazijnwagen van Wagons-Lits in gebruik kwam. Tot april 1979 heeft dit restauratie rijtuig in zeer verwaarloosde toestand en op een afgesloten spoor te Zwolle gestaan.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.


Serie 51 84 88-50 003-5 en 51 84 88-50 004-3
Oorspronkelijke nummers2750 en 2752
aantal zitplaatsen 56
Lengte 23.452 mm
Gewicht 54 ton
Fabrikant Reggio Emilia
Bouwjaar 1926

Deze twee rijtuigen behoren tot de serie restauratierijtuigen 2749-2773 die in 1926 zijn gebouwd door het Italiaanse Reggio Emilia. De rijtuigen hebben 56 zitplaatsen en aan beide zijden van het rijtuig een balkon. De rijtuigen behielden hun blauwe kleuren met gele sierstrepen en kregen bij NS kregen de computernummers 51 84 88-50 003-5 (2750) en 51 84 88-50 004-3 (2752).

fvanderjagt_foto02

Restauratierijtuig 51 84 88-50 003-5 (2750) in een Intercity-Plus trein. Vanwege het gewenste comfortniveau bestaat de trein verder uit Franse Corail-rijtuigen. Amsterdam CS, 17 november 1978.
Foto: F. van der Jagt

De rijtuigen zijn in de periode 1978/79 ingezet in de Intercity-Plus treinen tussen Maastricht-Amsterdam en Heerlen-Den Haag CS. De Intercity-Plus was een proef om te onderzoeken of NS een groter aandeel kon verwerven in het zakelijk verkeer op lange afstand. De trein bestond naast het restauratierijtuig uit Franse Corail-rijtuigen: twee rijtuigen tweede klas en twee rijtuigen eerste klas, gescheiden door het restauratierijtuig. De restauratierijtuigen waren voorzien van stickers op de zijwanden met daarop de tekst Intercity-plus.

fvanderjagt_foto10
Intercity-Plus stickers op restauratierijtuig 51 84 88-50 003-5 (2750). Amsterdam CS, 17 november 1978.
Foto: F. van der Jagt

develeensmaarse_foto08
Restauratierijtuig 51 84 88-50 004-3 (2752) in een Intercity-Plus-trein. Den Haag CS, september 1978
Foto: D. Eveleens Maarse

Op 2 oktober 1978 start de inzet van de beide restauratierijtuigen. Bijzonder is dat een mobilofoon aanwezig is waarmee reizigers via de hostess van Wagons Lits korte boodschappen kunnen doorgeven. Aan een zijde is biven de Op een kopzijde is hiervoor boven de vouwbalg een antenne van de zender aangebracht. Per 1 oktober 1979 verdwijnt het restauratierijtuiig weer uit de Intercity-Plus-treinen. Ter vervanging krijgen de treinen een uitgebreide minibar service.

Nadat de beide restauratierijtuigen uit de Intercity-plus verdwenen zijn hebben ze nog dienst gedaan in de D230 tussen Hoek van Holland en Hannover. In 1981 zijn de beide rijtuigen weer uit het materieelpark van NS verdwenen.
Van de 2752 is bekend dat het rijtuig na 1981 nog in het buitenland is ingezet waarbij het nog voorzien was van de Intercity-Plus stickers en het landkenmerk '84' in het computernummer.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.


Serie 51 84 88-50 005-0
Oorspronkelijke nummers2975
aantal zitplaatsen 56
Lengte 23.452 mm
Gewicht ?? ton
Fabrikant Reggio Emilia
Bouwjaar 1927

Deze eenling behoort tot de serie restauratierijtuigen 2968-2982 die in 1927 zijn gebouwd door Reggio Emilia. Het rijtuig heeft 56 zitplaatsen in twee ruimten die door een klapdeur van elkaar gescheiden zijn. Aan één zijde heeft het rijtuig een keuken en aan de andere zijde een opslagruimte. Aan beide zijden heeft het rijtuig een balkon. Deze indeling kan als standaardindeling beschouwd worden voor de rijtuigen van Wagons-Lits die eind jaren '20 zijn gebouwd.

awendelaar_foto13
Restauratierijtuig 2975 in Lugano (Italië), een aantal jaar voordat dit rijtuig geïmmatriculeerd werd bij de NS; augustus 1964.
Foto: W.A.C. Wendelaar, verzameling O. Dijkstra

Het rijtuig kreeg bij NS het computernummer 51 84 88-50 005-0 en heeft in de Wagons-Lits uitvoering (blauw met gele biezen) gereden. In 1977 of 1978 is het rijtuig weer terug gegaan naar wagons-Lits.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.


Serie 51 84 88-50 006-8 t/m 008-4 en 011-8 t/m 013-4
Oorspronkelijke nummers4202, 4203, 4211, 4212, 4213 en 4215
aantal zitplaatsen 46
Lengte 23.452 mm
Gewicht 53 ton
Fabrikant Nivelles
Bouwjaar 1940

De restauratierijtuigen serie 4201-4218 zijn in 1940 door Nivelles in België gebouwd. Zes restauratierijtuigen uit deze serie hebben met een NS-nummers gereden: 51 84 88-50 006-8 (4202), 51 84 88-50 007-6 (4203), 51 84 88-50 008-4 (4211), 51 84 88-50 011-8 (4212), 51 84 88-50 012-6 (4213) en 51 84 88-50 013-4 (4215).

Deze rijtuigen hebben 46 zitplaatsen in drie ruimten die door een glazen wand zonder deur van elkaar gescheiden zijn. Aan één zijde heeft het rijtuig een keuken en aan de andere zijde een opslagruimte. Aan beide zijden heeft het rijtuig een balkon. Evenals bij andere typen restauratierijtuigen zijn aan de kopzijde van het rijtuig een soort van 'uitstulpingen' aanwezig, waarin voorraad opgeslagen kon worden. Aan de zijde van de keuken waren dit de kolen voor het fornuis. De rijtuigen hebben aan beide uiteinden een balkon.

develeensmaarse_foto09
Restauratierijtuig 51 84 88-50 006-8 (4202). Tilburg, 22 mei 1974.
Foto: D. Eveleens Maarse

develeensmaarse_foto10
Restauratierijtuig 51 84 88-50 006-8 (4202). Kesteren-Rhenen, 22 mei 1974.
Foto: D. Eveleens Maarse

Deze rijtuigen hebben dienst gedaan in trein Hoek van Holland - Hannover "Scandex" en diverse autoslaaptreinen alsmede reisbureautreinen. Restauratierijtuig 4202 heeft meegereden in door stoomlokomotief NS 3737 getrokken treinen over de Betuwelijn. Deze door de NVBS georganseerde ritten vonden plaats in mei 1974. In 1977 of 1978 zijn de rijtuigen weer terug gegaan naar wagons-Lits.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.


Serie 51 84 88-50 014-2 t/m 017-5
Oorspronkelijke nummers4242, 4245, 4246 en 4247
Lengte 23.452 mm
Gewicht ?? ton
Fabrikant Astra
Bouwjaar 1943

De restauratierijtuigen 4242, 4245, 4246 en 4247 behoren tot de serie 4242-4249 die in 1943 gebouwd is door het Roemeense Astra. Wat uiterlijk en inrichting betreft zijn deze rijtuigen vrijwel identiek aan de die van de serie 4201-4218 (zie hierboven). Slechts de inrichting van de serie 4242-4249 is iets soberder vanwege de oorlogstijd waarin zij gebouwd werden.

gvanvliet_foto01

Restauratierijtuig 51 84 88-50 017-5 (4247) op het terrein van de Lijnwerkplaats Leidschendam, 27 september 1981.
Foto: G. van Vliet

Bij NS kregen de rijtuigen de computernummers 51 84 88-50 014-2 (4242), 51 84 88-50 015-9 (4245), 51 84 88-50 016-7 (4246) en 51 84 88-50 017-5 (4247).
De rijtuigen deden dienst in de internationale trein Hoek van Holland - Hannover "Scandex", zijn nachtelijke tegenhanger de NordWest Expres en diverse vakantietreinen en forfaitair vervoer. In 1981 zijn de rijtuigen weer terug gegaan naar wagons-Lits.

develeensmaarse_foto11
Restauratierijtuig 51 84 88-50 015-9 (4245). Rotterdam CS, 19 april 1976.
Foto: D. Eveleens Maarse

develeensmaarse_foto12
Restauratierijtuig 51 84 88-50 016-7 (4246) te Winterswijk tijdens een excursie van de NVBS; 23 augustus 1980.
Foto: D. Eveleens Maarse

develeensmaarse_foto13
Restauratierijtuig 51 84 88-50 017-5 (4247). Woudenberg, 27 september 1981.
Foto: D. Eveleens Maarse

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Slaaprijtuigen type MU
Serie 71 84 72-80 619-6 t/m 622-0
Oorspronkelijke nummers4796-4798, 4832
Lengte 26.400 mm
Gewicht 56 ton
Fabrikant Donauworth, Fiat
Bouwjaar 1966, 1970

In 1971 en 1973 kwamen deze slaaprijtuig bij NS in dienst. De rijtuigen 72-80 619 t/m 621 behoren tot de serie 4796-4805 die in 1966 door Donauworth is gebouwd. De 72-80 622 behoort tot de serie 4821-4840 die door Fiat in 1970 is gebouwd. Deze slaaprijtuigen hebben een zijgang en 12 compartimenten voor elk drie reizigers. De drie zitplaatsen kunnen worden omgebouwd tot drie slaapplaatsen. Verder beschikt ieder rijtuig over twee toiletten, een pantry voor de begeleid(st)er en een kast voor het opbergen van beddengoed. Slechts aan één zijde van het rijtuig is een balkon aanwezig. De rijtuigen hebben geforceerde ventilatie, terwijl de 622 is voorzien van airconditioning. Een boiler zorgt voor warm water.

develeensmaarse_foto14

Slaaprijtuigen 71 84 72-80 620-4 (4797) en 71 84 72-80 622-0 (4832) in een vakantietrein naar Milaan. Het laatste rijtuig is herkenbaar aan het ontbreken van het CIWL logo op de zijwanden en teksten onder de dakrand. ‘s-Hertogenbosch, juni 1977.
Foto: D. Eveleens Maarse

De rijtuigen waren bij indienststelling blauw van kleur met gele biezen en het logo van de CIWL op de beide zijkanten. Rijtuig 72-80 622, eigendom van de NS, week hiervan af. Dit rijtuig had geen logo op de zijwanden en geen teksten onder de dakrand. Later zijn de rijtuigen geheel blauw geschilderd met een witte band onder de ramen met daarin de tekst "Voiture lits Vettura letti Schlafwagen Sleeping car". De deuren zijn zilvergrijs van kleur.

cvangageldonk_foto06
Slaaprijtuig type MU 71 84 72-70 622-2 (4832). Watergraafsmeer, 27 februari 1995.
Foto: C. van Gageldonk

kmooij_foto08
Slaaprijtuig NS 61 84 72-70 622-4 (4832) achter lokomotief NS 1203. Watergraafsmeer, 11 juni 1998.
Foto: K. Mooij

In 1998 vind een vernummering plaats na afname van de mogelijkheid tot stoomverwarming. In 1995 vind werderom een vernummering plaats, ditmaal vanwege de beëindiging van de TEN-pool voor slaaprijtuigen. In december 1996 heeft rijtuig 72-80 622 een nieuwe beschildering gekregen waarbij het rijtuig zijn blauwe kleur heeft behouden, maar voorzien is van een gele streep onder de ramen en afbeeldingen van sterren.

De slaaprijtuigen werden gebruikt in de vakantietreinen en internationale treinen, waaronder de EN214/215 "Donauwalzer" Amsterdam - München.
De rijtuigen 72-80 619 t/m 621 verdwenen in 1979 weer uit het materieelpark van NS en gingen terug naar Wagons-Lits. De 72-70 622 hield het langer uit en is in 2004 overgegaan naar
EETC.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Zie ook de pagina slaaprijtuig type MU, MUs of Mun?.

Naar boven ...



Slaaprijtuigen type T2S
Serie 71 84 75-70 458-8 en 459-6
Oorspronkelijke nummers6458, 6459
Lengte 26.400 mm
Gewicht 54 ton
Fabrikant Schlieren
Bouwjaar 1975

In 1975 stelde de NS twee slaaprijtuigen van het type T2S in dienst. Naast de NS hebben nog diverse andere Europese spoorwegmaatschappijen dit type rijtuig aangeschaft. In totaal zijn 63 rijtuigen gebouwd voor de NS, DB, DSB, FS, SBB en ÖBB. Bij het ontwerp van dit wagentype is veel aandacht besteed aan de geluidsisolatie. Ondermeer kreeg het zwevende wanden en een zwevende vloer, dit ter verhoging van het slaapcomfort.

develeensmaarse_foto06
Slaaprijtuig NS 71 84 75-70 459-6. Utrecht CS, 3 juli 1975.
Foto: D. Eveleens Maarse

Het rijtuig beschikt over een zijgang met 17 compartimenten met ieder twee zitplaatsen en twee bedden. Ieder compartiment heeft zijn eigen temperatuurregeling en wasgelegenheid. Twee naast elkaar gelegen compartimenten kunnen door het openklappen van een tussendeur vergroot worden tot één vierpersoonsafdeling. Aan de zijde zonder balkon bevinden zich twee toiletten en een ruimte voor de slaapwagenbegeleid(st)er. De zijwanden van deze rijtuigen verschillen sterk van elkaar. Aan de zijgangzijde beschikt het rijtuig over acht grote en één klein venster. De andere zijwand kent maar liefst negentien kleine ramen. Voor ieder slaapcompartiment één en twee voor de toiletten.

tekening_slaaprijtuig_t2s

De beide slaaprijtuigen kwamen met de nummers 71 84 75-70 458-8 en 459-6 in dienst bij NS. Bij het beëidigen van de TEN-pool heeft nog een vernummering plaatsgevonden.

develeensmaarse_foto07
Slaaprijtuig 71 84 75-70 458-8 in de Nord-West Express te Hoek van Holland Haven; september 1978.
Foto: D. Eveleens Maarse

pvanrosmalen_foto02
Slaaprijtuig T2S 71 84 75-70 458-8. Hoek van Holland, 31 januari 1998.
Foto: P. van Rosmalen

De slaaprijtuigen reden in de TEN-pool (Trans Euro Night) en konden onder andere aangetroffen worden in de autoslaaptreinen en de nachttreinen van Amsterdam naar Oostenrijk en Zwitserland. Beide rijtuigen zijn door de NS in 2002 verkocht aan Rollende Landstraße Oostenrijk.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Buffetrijtuigen serie 51 84 88-40 001-3 t/m 007-0

1985_0037
Het buffetrijtuig 51 84 88-40 001-2 op het terrein van de lijnwerkplaats Leidschendam; 6 augustus 1985.

In 1978 nam de NS van de DB zeven ligrijtuigen over uit 1953 die werden verbouwd tot buffetrijtuig. Deze rijtuigen werden ingezet in internationale treinen zoals de Bergland Expres, de Mediterraneo en de Hotelplan Expres. Ook voor de wintersport- en de autoslaaptreinen werden de rijtuigen gebruikt.

Klik
hier voor meer informatie over deze rijtuigen.

Naar boven ...



Restauratierijtuigen serie 51 84 88-40 011-5 t/m 014-9

1987_0198
Restauratierijtuig 51 84 88-40 012-9 staat op 2 juni 1987 te 's-Hertogenbosch.

In 1982 kocht de NS op een faillissementsverkoping de vier restauratierijtuigen van de Duitse "Apfelpfeil"-reisorganisatie. Evenals de buffetrijtuigen serie 51 84 88-40 001-3 t/m 007-0 werden deze rijtuigen werden ingezet in internationale treinen zoals de Bergland Expres, de Mediterraneo en de Hotelplan Expres. Ook voor de wintersport- en de autoslaaptreinen werden de rijtuigen gebruikt.

Klik
hier voor meer informatie over deze rijtuigen.

Naar boven ...



Restauratierijtuigen type WR
Serie 61 84 88-70 015-3 t/m 018-7
Oorspronkelijke nummers51 80 50-80 171-2, 251-2, 210-8 en 160-5
Lengte 26.400 mm
Gewicht 46 ton
Fabrikant Waggon Union
Bouwjaar 1971/1972

Ter vervanging van de in 1981 in dienst gestelde
restauratierijtuigen (ex-"Apfelpfeil") kocht NS in 1988 vier couchetterijtuigen van het type Bcm243 van de DB. Na de aankoop door NS is het interieur volledig verwijderd in de DB-werkplaats Krefeld. Het casco is daarna gereviseerd. Vervolgens zijn de rijtuigen overgebracht naar de werkplaats van Wagons-Lits in Oostende om verbouwd te worden tot restauratiewagen. In de eetzaal van het rijtuig is plaats voor 42 gasten, verdeeld over 5 tafels voor twee personen, 5 tafels voor 4 personen en twee tafels voor zes personen. De rijtuigen beschikken verder over een klein kantoor, een volledig ingerichte keuken, een trolleybergplaats, een wijnkast, een kleedruimte en een dieselaggregaat voor opwekking van de benodigde eigen energie.

tekening_restauratierijtuig_type_WR

De rijtuigen zijn blauwe geschilderd met in geel het opschrift "Voiture Restaurant" en hebben allen de naam gekregen van een muziekterm. Rijtuig 015 "Adagio", rijtuig 016 "Andante", rijtuig 017 "Allegro" en rijtuig 018 "Allegretto". Later is nog een gele bies op de zijwanden aangebracht. De rijtuigen worden ingezet in de autoslaaptreinen en extra treinen die met een restauratierijtuig zijn verhuurd.

cvangageldonk_foto02
Restauratierijtuigen 61 84 88-70 017-9 "Allegro" nog zonder gele bies onder de ramen. 's-Hertogenbosch, 3 oktober 1998.
Foto: C. van Gageldonk

cvangageldonk_foto03
Restauratierijtuig 61 84 88-70 016-1 "Andante" in 's-Hertogenbosch. De plaats van de generator en koelruimte is duidelijk herkenbaar door het ontbreken van geen in de zijwand; 22 juli 1998.
Foto: C. van Gageldonk

Na het eind 2002 beëindigen van de exploitatie van getrokken internationale treinen door NS Internationaal werden twee restauratierijtuigen gebruikt als bijdrage van NS Internationaal in de exploitatie van de City Night Line-nachttrein Amsterdam - München/Zürich. De rijtuigen 61 84 88-70 016-1 en 61 84 88-70 018-7 werden daartoe naar Berlijn gebracht om aangepast en geschilderd te worden. Daarbij kregen de rijtuigen een afwijkende kleur blauw op de zijwanden en het dak en werden de zijwanden voorzien van de tekst "City Night Line".

1989_0458
Ter gelegenheid van 150 jaar spoorwegen in Nederland reed enkele dagen een Gourmet expres door Nederland. De trein bestond uit restauratierijtuigen uit verschillende landen, waaronder restauratierijtuig 61 84 88-70 015-3 "Adagio". Utrecht Lunetten, 30 augustus 1989.

2004_0840
Restauratierijtuig 61 84 88-70 015-3 "Adagio". Watergraafsmeer, 28 augustus 2004.

2004_0841
De opschriften op restauratierijtuig "Adagio" zijn duidelijk aangetast door grafitty en schoonmaak. Watergraafsmeer, 28 augustus 2004.

De rijtuigen 61 84-88-70 015-3, 016 en 018-7 zijn in 2004 door NS aan EETC verkocht. Dat zelfde jaar ruilt EETC rijtuig 61 84 88-70 015-3 in voor de 61 84 88-70 017-9. EETC had bij aankoop van rijtuig 015 deze ruil bedongen. Rijtuig 88-70 017 had namelijk een gereviseerde airco, maar was op dat moment door NS Internationaal gereserveerd geweest voor The Train Company (TTC). Rijtuig 61 84 88-70 015-3 is uiteindelijk in 2005 aan Herik Rail verkocht.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Slaaprijtuigen type WLAB30
Serie 71 84 70-70 016-9 t/m 020-1
Oorspronkelijke nummers4558, 4552, 4536, 4529, 4535
Lengte 24.050 mm
Gewicht 43,5 ton
Fabrikant Fouche (Fr) en Ansaldo (I)
Bouwjaar 1955

Deze rijtuigen behoren tot een serie van oorspronkelijk tachtig slaaprijtuigen eerste klasse type P (naar de ontwerper Pillepich). Met 20 (kleine) compartimenten boden zij slaapplaats aan maximaal twintig reizigers en hun typeaanduiding was dan ook WLA20. Om de rijtuigen aan te passen aan de eisen van de tijd en geschikt te maken voor de tweede klas-reizigers vond begin jaren ’90 een uitgebreide renovatie plaats. Zeventien rijtuigen werden door de werkplaats van Wagons-Lits in Oostende ingrijpend gewijzigd en gemoderniseerd.

Bij deze renovatie werd de indeling gewijzigd in 10 compartimenten met drie slaapplaatsen. Door de verhoging van het aantal compartimenten moest de betreffende zijwand geheel vernieuwd worden. De typeaanduiding wijzigde daarbij in WLAB30. Het verschil in klasse wordt bepaald door het aantal reizigers dat een compartiment deelt: één of twee in de eerste klasse en drie in de tweede klasse. De rijtuigen hebben slechts aan één zijde een balkon toegangsdeuren. Aan de andere zijde zijn twee toiletten aanwezig. Bij de verbouwing zijn de rijtuigen tevens geschikt gemaakt voor een maximumsnelheid van 160 km/h.

kmooij_foto06
De compartimentszijde van slaaprijtuig 71 84 70-70 016-9 heeft een groot aantal smalle ramen. Watergraafsmeer, 6 mei 1995.
Foto: K. Mooij

onbekend_foto08
Een onbekend slaaprijtuig type WLAB30. Duidelijk is te zien is dat het rijtuig aan één kant geen balkon met toegangsdeuren kent. Utrecht CS, 27 februari 1994.
Foto: verzameling M. Haman

Bij de verbouwing werd ook de kleurstelling aangepast. De van oorsprong Inox-rijtuigen (inoxidable=roestvrijstaal) kregen daarbij rond de ramen de blauwe TEN-beschildering. Tussen dak en zijwand is een gele streep aangebracht. Onder de raampartij zijn het NS-vignet en het opschrift "Trans Euro Night" aangebracht op een blauwe achtergrond. Dit laatste opschrift is overigens in 1995, na het beëindigen van de TEN-pool, van de zijwanden verwijderd.

In 1992 werden vijf slaaprijtuigen type WLAB30 door de NS van Wagons-Lits gehuurd en geïmmatriculeerd bij NS. De inzet vond hoofdzakelijk plaats in de nachttreinen van Amsterdam naar Oostenrijk en Zwitserland en in de autoslaaptreinen die vanuit 's-Hertogenbosch vertrokken.
Na het beëindigen van de autosslaaptreinen en het getrokken Internationale treinen door NS Internationaal werden de vijf rijtuigen aan
EETC verkocht.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Bar-/buffetrijtuigen type WR
Serie 61 84 88-70 020-3 t/m 026-0
Oorspronkelijke nummers61 87 88-90 145-1 t/m 61 87 88-70 127-3 (niet aansluitend)
Lengte 24.500 mm
Gewicht 54 ton
Fabrikant De Dietrich Reichshoffen (F)
Bouwjaar 1970

De bar-/buffetrijtuigen van dit type zijn aangekocht ter vervanging van de oudere
buffetrijtuigen die in 1978 waren aangeschaft. Het betreft van oorsprong in 1970 voor de SNCF gebouwde Gril-express-rijtuigen. Na aankomst in Nederland in 1993 zijn de rijtuigen in de hulpwerkplaats Roosendaal van asbest ontdaan. Daarna zijn de rijtuigen in de Hoofdwerkplaats Tilburg verbouwd. De rijtuigen kregen daarbij een nieuw interieur met een bar en enkele sta-tafels. De inrichting is zodanig dat het rijtuig ook te gebruiken is als restauratierijtuig, waarbij deze tafels dan vervangen worden door eettafels en stoelen. Ten behoeve van de restauratiefunctie is de keuken niet alleen voorzien van tosti-apparaten en magnetron, maar ook van hete-luchtovens, kook- en grilplaten, boiler en vaatwasser. Ook beschikken de rijtuigen over een voorraadkamer, een koelcel en een dieselaggregaat voor opwekking van de benodigde eigen energie.
De rijtuigen zijn in de donkerblauwe kleur geschilderd en zijn voorzien van het opschrift "Buffetrijtuig", later nog voorzien van een gele bies.

cvangageldonk_foto09
Buffetrijtuig 61 84 88-70 022-9, nog niet voorzien van een gele bies. 's-Hertogenbosch, 3 oktober 1998.
Foto: C. van Gageldonk

2004_0850
Buffetrijtuig 61 84 88-70 024-5. Watergraafsmeer, 28 augustus 2004.

De inzet vindt hoofdzakelijk plaats in de wintersport- en autoslaaptreinen. Regelmatig zijn de forfaitaire treinen voorzien van twee van deze rijtuigen waarbij er één dienst doet als buffetrijtuig en het andere ingericht is als restauratie.
In 1999 rijd enige tijd een buffetrijtuig mee in de EuroCity-treinen 96 en 97. De NMBS heeft op dat moment een tekort aan dergelijke rijtuigen en doet een beroep op de NS. Het rijtuig rijd in EC97 van Brussel naar Luxemburg, waar de locomotief en het buffetrijtuig worden afgerangeerd. Met EC96 komt het rijtuig dan weer terug naar Brussel.
Na het afstoten van de activiteiten getrokken internationale treinen en vakantietreinen door NS Internationaal zijn de rijtuigen in 2004 verkocht aan EETC, Herik Rail en NedTrain.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Chouchetterijtuigen type Bcm
Serie 51 84 50-30 001-8 t/m 020-8
Oorspronkelijke nummers51 80 50-30 012-9 t/m 084-8 (niet aansluitend)
Lengte 26.400 mm
Gewicht 40 ton
Fabrikant Diversen
Bouwjaar 1964-1969

Door het opheffen van de DB/NS ligrijtuigenpool eind 1993 kreeg de NS de beschikking over een twintigtal couchetterijtuigen die voorheen eigendom van de DB waren. De rijtuigen hebben een zijgang en 10 coupés met zes zit-/ligplaatsen. Ieder rijtuig heeft twee toiletten, vier wasruimte en een compartiment voor de reis begeleider.

Na overname door NS werd het DB-logo verwijderd, het NS-logo en een NS-nummer aangebracht. De eerste maanden hebben de meeste van deze rijtuigen hun Duitse uiterlijk behouden. Pas in het najaar van 1994 werd rijtuig 51 84 50-30 013-3 als eerste gereviseerd exemplaar door het Onderhoudsbedrijf Haarlem afgeleverd. Bij deze revisie worden de zitplaatsen van nieuwe bekleding voorzien, en krijgt het rijtuig een nieuwe beschildering. De zijwanden worden uitgevoerd in blauw met een dunne gele band onder de ramen, het opschrift "Couchette" en het NS-logo. Het reviseren van de draaistellen is uitbesteed aan de DB-werkplaats in Krefeld. Daar worden de draaistellen bovendien geschikt gemaakt voor 160 km/h door het vervangen van de blokkenrem door schijfrem.

tekening_bcm

De couchetterijtuig zijn aan te treffen in het forfaitair vervoer en internationale treinen van en naar Amsterdam. Bij een ontsporing in 2000 te Brühl (Duitsland) was rijtuig 51 84 50-70 003-5 dusdanig zwaar beschadigd dat het total loss werd verklaard en ter plaatse gesloopt. De DB heeft leverde ter vanging van het verongelukte rijtuig het couchetterijtuig 51 80 50-30 062-4 aan de NS. Ausbesserungswerk Neumünster knapte het rijtuig op en bracht de NS-beschildering aan. Bij NS werd het rijtuig vernummerd in 51 84 50-70 021-7.

kmooij_foto05
Couchetterijtuig 51 84 50-30 010-9, nog in de kleuren van de DB, maar al met zwart NS-logo. Watergraafsmeer, 19 september 1994.
Foto: K. Mooij

kmooij_foto04
Hetzelfde rijtuig als hierboven, maar inmiddels vernummerd in 51 84 50-70 010-0 en voorzien van een nieuw in- en exterieur. Watergraafsmeer, 6 mei 1995.
Foto: K. Mooij

Na het beëindigen van de getrokken treinen door NS Internationaal zijn de rijtuigen in de periode 2002-2004 verkocht aan ÖBB/Rail Cargo Austria en EETC.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Couchetterijtuigen type Bcvmh
Serie 61 80 05-90 101-1 t/m 110-2,
61 80 05-70 111-4 t/m 113-0, 115-5 t/m 130-0
Oorspronkelijke nummers61 84 50-90 101-1 t/m 110-2,
61 84 50-70 111-4 t/m 113-0, 115-5 t/m 130-4
aantal zitplaatsen 53 + 10 kinderzitjes
aantal ligplaatsen 42 + 11
Lengte 26.400 mm
Gewicht 52,5 ton
Fabrikant Wagon Union GmbH. (Berlijn BRD.)
Bouwjaar 1979/1980

Eind 1993 werd de rijtuigpool van de NS en DB voor zit- en ligrijtuigen (couchetterijtuigen) beëindigd. Aangezien NS geen garantie van DB kon krijgen voor het ter beschikking stellen van voldoende ligrijtuigen voor het forfaitaire vervoer diende naar een andere mogelijkheid gekeken te worden om een dreigende tekort aan ligrijtuigen af te wenden. De oplossing werd gevonden in de aankoop van 29 couchetterijtuigen van de Duitse reisorganisatie "Touristik Union International" (TUI). Aanschaf en renovatie van deze rijtuigen was goedkoper dan het laten bouwen van nieuwe rijtuigen.

cvangageldonk_foto18
Couchetterijtuig 61 84 50-70 116-3 in de oude TUI-kleuren en voorzien van NS-logo. Utrecht CS, 10 maart 1996.
Foto: C. van Gageldonk

De rijtuigen hebben 10 coupés met vijf zit- en vier ligplaatsen en één halve coupé met drie zitplaatsen en twee bedden. Voor de eventuele vijfde persoon in ieder compartiment, en voor de derde reiziger in het halve compartiment, kan een slaapplaats boven het gangpad gecreëerd worden. In ieder ieder compartiment is bovendien een kinderzitje aanwezig. Het rijtuig heeft twee toiletten, één wasruimte en een compartiment voor de reisbegeleider. Een tiental rijtuigen is door de aanwezigheid van een railrem toegelaten voor een maximumsnelheid van 200 km/u. De resterende negentien rijtuigen mogen maximaal 160km/u rijden.

cvangageldonk_foto17
Couchetterijtuig 61 84 50-70 123-8. Watergraafsmeer, 10 maart 1995.
Foto: C. van Gageldonk

De rijtuigen zijn bij NS in gebruik genomen in de originele TUI-uitvoering; beige buitenwanden met karmijnrode en oranje banen en een bruine onderzijde. De afkorting "TUI" werd van de zijwanden verwijderd en vervangen door een NS-nummer en het NS-vignet in zwarte uitvoering. Na enige tijd worden de rijtuigen donkerblauw geschilderd, nog voordat zij een interieurrevisie ondergaan. De rijtuigen krijgen de donkerblauwe Wagons-Lits kleur, een gele bies en het opschrift "Couchette". Na de overname door NS is een begin gemaakt met revisie van de rijtuigen. Het Revisiebedrijf Tilburg is hierbij hoofdaannemer en besteedt een gedeelte van het werk uit aan de werkplaats in Haarlem. De stoelen worden voorzien van nieuwe bekleding en het interieur krijgt een fris uiterlijk.

2004_0911 tn.jpg
Duidelijk zichtbaar zijn de twee gematteerde ramen van de wasruimten te zien, zoals hier bij rijtuig 61 84 50-70 124-7. Watergraafsmeer, 28 augustus 2004.

2004_0855
Couchetterijtuig 61 84 50-90 103-7 in de uitvoering van de City Night Line. Watergraafsmeer, 28 augustus 2004.

Inzet van de rijtuigen vindt plaats in de Alpen Expressen en diverse internationale treinen van en naar Amsterdam. Vanaf eind 2002 hebben zes rijtuigen dienst gedaan in CityNightLine-treinen. Het betreft de 50-90 103, 104, 106, 107, 109 en 110. Deze rijtuigen zijn geheel donkerblauw geschilderd, inclusief het dak. Als enige onderbreking dient in het geel het opschrift City Night Line. Na het beëindigen van de getrokken treinen door NS Internationaal zijn de rijtuigen in 2003 en 2004 verkocht aan EETC.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Slaaprijtuigen type MU
Serie 71 84 72-70 502-0 t/m 729-8 (niet aansluitend)
Oorspronkelijke nummers4708 t/m 4775 (niet aansluitend)
Lengte 26.400 mm
Gewicht ?? ton
Fabrikant EIC, Fiat
Bouwjaar 1964, 1965

Na de beëindiging van de Trans Euro Night-pool (TEN) in 1995 werden de rijtuigen hiervan bij de diverse deelnemende spoorwegmaatschappijen ondergebracht. Dat gebeurde naar evenredigheid van het aantal diensten dat voor een maatschappij wordt uitgevoerd. Twaalf slaaprijtuigen type MU die tot dat moment dienst deden bij de SNCF en Wagons-Lits kwamen hierdoor bij de NS terecht.

cvangageldonk_foto07
Slaaprijtuig type MU 51 84 72-70 614-3 (4764). 's-Hertogenbosch, 18 augustus 1995.
Foto: C. van Gageldonk

De rijtuigen behoren tot de serie 4701-4740 die in 1964 door EIC is gebouwd en de serie 4761-4775 die in 1965 door Fiat is gebouwd. De rijtuigen hebben een zijgang en 12 coupés voor ieder drie reizigers. Twee naast elkaar gelegen Per twee coupés zijn samen te voegen door het openen van een tussendeur.
De rijtuigen beschikken over twee toiletten, een pantry voor de begeleid(st)er en een kast voor het opbergen van beddengoed. Deze zijn aan een zijde van het rijtuig geculsterd. Aan de andere zijde van het rijtuig is een balkon aanwezig. De rijtuigen hebben een blauwe kleur, een witte band onder de ramen en een witte of zilverkleurige toegangsdeur.

onbekend_foto09
NS slaaprijtuig 51 84 72-71 708-2 (4708). Den Bosch, 9 juni 1995.
Foto: verzameling M. Haman

pvanrosmalen_foto04
Slaaprijtuig MU 51 84 72-71 574-8 (4761). Watergraafsmeer, 16 juni 1995.
Foto: P. van Rosmalen

De slaaprijtuigen werden gebruikt in de vakantietreinen. In juli 1996 werd de levering van acht door Wagons-Lits te Oostende tot type MUs verbouwde slaaprijtuigen type M aan de NS voltooid. Door de komst van deze rijtuigen zijn de 12 slaaprijtuigen type MU in 1995 en 1996 weer uit het materieelpark van de NS verdwenen en teruggegaan naar Wagons-Lits. De van de SNCF afkomstige rijtuigen slechts korte tijd (of wellicht in het geheel niet) bij de NS ondergebracht geweest.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Zie ook de pagina slaaprijtuig type MU, MUs of Mun?.

Naar boven ...



Slaaprijtuigen type MUs
Serie 61 84 72-71 311-3 t/m 313-9, 318-8, 320-4,
321-2, 324-6, 327-9 t/m 330-3
Oorspronkelijke nummers4741-4743, 4747, 4748, 4750, 4751, 4754,
4757-4759
Lengte 26.400 mm
Gewicht 53 ton
Fabrikant Fiat
Bouwjaar 1964

Door de werkplaats van Wagons-Lits in Oostende zijn in de periode 1995-1997 twaalf slaaprijtuigen voor de NS gemoderniseerd. Het betrof van oorsprong in 1964 door Fiat gebouwde rijtuigen type M, waarvan het interieur vergaand gemoderniseerd is en die onder andere airconditioning hebben gekregen. De rijtuigen zijn daarmee identiek aan het type MU geworden. Ze bevatten 12 compartimenten voor ieder drie reizigers aan een zijgang. Verder beschikt ieder rijtuig over twee toiletten, een pantry voor de begeleid(st)er en een kast voor het opbergen van beddengoed.

Tijdens de ombouw is ook de nieuwe beschildering volgens NS-huisstijl aangebracht. Deze bestaat uit een donkerblauwe kleur, een gele bies en sterren op de zijwand.

lbeaumadier_foto01

Slaaprijtuig type Mus in een wintersporttrein in Zell am See (Oostenrijk), 13 februari 1999.
Foto: L. Beaumadier

Na het beëindigen van de reguliere nachtreinen en vakantietreinen door NS Internationaal zijn de rijtuigen eind 2002 teruggestuurd naar Wagons-Lits in Oostende. De rijtuigen hebben daarna (op de 313 na) lange tijd gereden met hun Nederlandse nummers en outfit. In december 2004 waren de rijtuigen 72-71 311, 313, 321, 324, 328 en 330 te vinden in de Zeehaven van Gent wachtend op de slopershamer. Rijtuig 313 droeg daarbij een NS-nummer en een logo van Wagons-Lits.

2004_1367
Slaaprijtuig 61 84 72-71 321-2 (4751) wacht te Gent Zeehaven (B) op de sloper; 10 december 2004.

2004_1382
Opschriften op slaaprijtuig 61 84 72-71 328-7 (4758). Gent Zeehaven (B), 10 december 2004.

Begin 2007 heeft het Spoorwegmuseum slaaprijtuig 61 84 72-71 320-4 (4750) verworven. Het transport naar Nederland vond in augustus 2007 plaats. De bedoeling is het rijtuig van buiten in de oorspronkelijke CIWL kleuren te schilderen en het interieur te restaureren.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Zie ook de pagina slaaprijtuig type MU, MUs of Mun?.

Naar boven ...



Slaaprijtuigen type WLABmh33
Serie 61 84 71-30 801-4, 805-5, 807-1, 818-8, 819-6
Oorspronkelijke nummers71 86 71-30 801-0, 805-1, 807-7, 818-4, 819-2
Lengte 26.400 mm
Gewicht 54 ton
Fabrikant Hansa Waggonbau
Bouwjaar 1959

Na de beëindiging van de Trans Euro Night-pool (TEN) per 28 mei 1995 werden de slaaprijtuigen uit deze pool bij de diverse deelnemende spoorwegmaatschappijen ondergebracht. Dit gebeurde naar evenredigheid van het aantal diensten dat voor rekening van deze maatschappijen werd uitgevoerd. Hierdoor kreeg NS de beschikking over vijf slaaprijtuigen van het type WLABmh33 die tot dat moment waren ondergebracht bij de Deense Spoorwegen (DSB). De vijf rijtuigen type WLABmh33 maakten deel uit van een serie van 117 rijtuigen die hun loopbaan bij de Deutsche Speisewagen begonnen. Nadat de DSG deze rijtuigen had afgestoten zijn ze eerst door de DB overgenomen die ze op haar beurt weer aan de DSB verkocht.

tekening_wlabmh33

De rijtuigen hebben een zijgang met 11 coupés die afhankelijk van de behoefte voor 1, 2 of 3 personen ingericht kunnen worden. De drie bedden zijn inklapbaar. De tien compartimenten die ruggelings tegen elkaar aangebouwd zijn kunnen, per twee, door middel van een wegschuitbare wand tot één groot compartiment verenigd worden. In ieder compartiment is een kleine wastafel aanwezig met verlichting en een scheerwandcontactdoos. In het rijtuig zijn twee toiletten alsmede een ruimte voor de begeleidende slaapwagenbegeleid(st)er. In deze conducteursruimte zijn onder andere een koelkast en een klein keukenblok ingebouwd waar bijvoorbeeld het te serveren ontbijt bereid kan worden. Aan één einde van de zijgang tegenover de conducteursruimte is een comfortabele zetel voor de dienstdoende wagenbegeleid(st)er aanwezig. Tijdens de nachtelijke ritten kan deze daar plaatsnemen en zo de toegangsdeuren van de slaapcompartimenten overzien.

pvanrosmalen_foto01_tn.jpg
Slaaprijtuig 71 84 71-30 818-8 is al voorzien van een NS-nummer, maar heeft nog het DSB- en TEN-logo. De zijwand aan de zijde van de zijgang heeft slechts 6 ramen. Watergraafsmeer, 16 juni 1995.
Foto: P. van Rosmalen

kmooij_foto07
Slechts enkele jaren hebben de slaaprijtuigen type WLABmh33 bij de NS dienst gedaan. Eén van de vijf rijtuigen, de 61 84 71-30 801-4 op de Watergraafsmeer; 1 juni 1997.
Foto: K. Mooij

De slaaprijtuigen hebben een blauwe kleur en een witte band onder de ramen. Na de overname door NS is de TEN-aanduiding verwijderd en vervangen door het NS logo.
De rijtuigen hebben voor NS dienst gedaan in diverse internationale treinen, zoals treinen 203/202 “Schweiz Expres” Amsterdam - Basel en EN214/215 "Donauwalzer" Amsterdam - München. Na het beschikbaar komen van gerenoveerde slaaprijtuigen type MU is de inzet van de slaaprijtuigen bij NS in 1997 beëindigd. De rijtuigen zijn vervolgens weer teruggegaan naar de DSB waar ze in 1997 korte tijd dienst hebben gedaan in vakantietreinen en tenslotte in 1998 buiten dienst zijn gesteld.

In 2019 kwam rijtuig 71-30 819 terug naar Nederland en werd naast de andere rijtuigen van Train Lodge in Amsterdam geplaatst.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Fiets-/bagagerijtuigen type D/DF
Serie 51 84 94-95 051-3 t/m 057-7
Oorspronkelijke nummers51 80 00-95 046-0, 048-6, 050-2, 100-5, 112-0, 130-2, 159-1
Lengte 26.400 mm
Gewicht 39/44 ton (51-55), 41/46 ton (56-57)
Fabrikant Linke-Hoffmann-Busch, MBB
Bouwjaar 1974, 1975

In 1997 schaft NS Internationaal 5 postrijtuigen van Deutsche Bundes Post (DBP, DB) aan. Het betreft van oorsprong postrijtuigen type MRZ, die in 1974 en 1975 zijn gebouwd door Linke-Hoffmann-Busch en MBB. De rijtuigen zijn bedoeld om te worden verbouwd tot internationaal fietsenrijtuig. In 2000 worden nog eens 17 postrijtuigenrijtuigen aangeschaft om verbouwd te worden tot vrachtrijtuig voor de OverNight Express. Van deze rijtuigen worden er uiteindelijk twee tot fietsenrijtuig verbouwd.

kmooij_foto09
De drie kleurvarianten van de fiets-/bagagerijtuigen op een foto, van links naar rechts 51 84 92-70 051-4, 51 84 92-90 056-9 en 51 84 92-90 057-7. Watergraafsmeer, 2 maart 2001.
Foto: K. Mooij

cvangageldonk_foto15
Fiets-/bagagerijtuig 51 84 92-70 051-4. 's-Hertogenbosch, 25 augustus 1998.
Foto: C. van Gageldonk

Het revisiebedrijf Haarlem verbouwd in 1998 de rijtuigen 51 84 92-70 051-4 en 054-8. De rijtuigen hebben daarbij aan beide zijde de twee dubbele en twee enkele laaddeuren behouden. Het interieur bestaat uit een open ruimte met ruimte om bagage op te bergen. Aan het plafond zijn haken voor 63 fietsen aangebracht. Delen van de bagageruimte zijn voorzien van een aflegplank, postvakken en een soort van bagagerek dat aan het dak is bevestigd voor extra bergruimte. Aan één zijde van het rijtuig is verder een toilet aanwezig dat van de zich op een eindbalkon bevindt, afgescheiden van de laadruimte door een schakelkast. De rijtuigen hebben geen zijgang, waardoor ze als eerste of laatste rijtuig meerijden in een trein. Ter voorkoming van dure verbouwingen in de elektriciteitsvoorziening zijn de hoog- en laagspanninginstallaties afgekoppeld. De beide rijtuigen hebben een donkerblauwe kleur gekregen met een gele bies en NS-logo. Later wordt op één zijwand van de 054 het opschrift “Bicicletta Fiets Vélo Fahrrad” aangebracht.

In 2000 worden de twee extra aangeschafte rijtuigen in Leidschendam ingericht als fietsenrijtuig voor internationaal verkeer. Daarbij worden dezelfde wijzingen aangebracht als bij de in Haarlem behandelde rijtuigen. De rijtuigen worden echter niet donkerblauw geschilderd, maar behouden hun Duitse kleuren. Hierdoor ontstaan er een crème-blauw en een groen rijtuig met NS-logo.
De verbouwing van de 51 84 94-95 052-1, 053-9 en 055-4 tot fietsenrijtuig gaat uiteindelijk niet door omdat ze in 2000 worden aangewezen om verbouwd te worden tot vrachtrijtuig. Daartoe worden de rijtuigen dat jaar naar de werkplaats van Wagons-Lits in Oostende overgebracht. De 055-4 wordt als enige van dit drietal uiteindelijk niet verbouwd en blijft om onduidelijke redenen in Oostende achter.

kmooij_foto13
Fiets-/bagagerijtuig D 51 84 92-90 054-8 met het opschrift "Fiets"in diverse talen. Watergraafsmeer, 15 maart 2001.
Foto: K. Mooij

rvandenhoven_foto01
Rijtuig 51 84 92-90 056-9 met een sticker van The Train Company. Watergraafsmeer, 14 februari 2004.
Foto: R. van den Hoven

2004_0837
Fietsenrijtuig 51 84 92-90 057-7 op de Amsterdamse Watergraafsmeer; 28 augustus 2004.

Nog voor de eerste rijtuigen wagen verbouwd zijn rijden de rijtuigen al enkele malen mee in trein 203 “Schweiz Expres” naar Basel voor een proefinzet voor bloemenvervoer. Daarnaast worden de rijtuigen gebruikt in de autoslaaptreinen naar Frankrijk en de bedevaartstreinen naar Lourdes. Rijtuig 51 84 92-90 056-9 is tijdelijk verhuurd geweest aan The Train Company (TTC) die het heeft gebruik in de Berglandexpress.

Vanwege het beëindigen van de getrokken internationale treinen en het forfair vervoer in 2002 door NS Internationaal worden de rijtuigen afgestoten. In 2003 wordt rijtuig 51 84 92-70 054-8 verkocht aan EETC. Een jaar later worden ook de rijtuigen 056-9 en 057-7 aan EETC verkocht. Rijtuig 51 84 92-70 051-4 wordt na een lange tijd op de Watergraafsmeer gestaan te heben in 2007 ook aan EETC verkocht. Rijtuig 51 84 94-95 055-4 staat sinds 2000 bij de werkplaats van Wagons-Lits in Oostende te koop of te wachten op sloop. Begin 2006 is het rijtuig gesloopt nadat het aanwezige asbest is verwijderd.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Naar boven ...



Slaaprijtuigen type MUn
Serie 61 84 70-90 201-5 t/m 70-204-9
Oorspronkelijke nummers61 88 70-90 001-5 t/m 004-9 (2001-2004)
Lengte 26.400 mm
Gewicht 59,6 ton
Fabrikant Wagons-Lits
Bouwjaar 1998

In 2000 huurt NS Internationaal vier nieuw ontworpen slaaprijtuigen van Wagons-Lits. Het betreft nieuwe slaaprijtuigen van het type MUn, waarvan er in 1999 en 2000 vier exemplaren zijn gebouwd door de werkplaats van Wagons-Lits in Oostende.

tekening_slaaprijtuig_mun

De rijtuigen hebben een zijgang met negen coupés. Acht coupés hebben drie bedden en zijn voorzien van een wasbak. De middelste coupé is groter en heeft twee tweepersoonsbedden, waarvan er een weggeklapt kan worden, en een wasbak/toilet/douche-unit. Aan een einde van het rijtuig zijn twee toiletten en twee doucheruimten te vinden. De rijtuigen zijn geschikt voor 200 km/h.
De rijtuigen zijn veel lichter blauw geschilderd dan de andere slaap- en ligrijtuigen van NS. Wel zijn de rijtuigen, net als de andere slaaprijtuigen, voorzien van de afbeelding van sterren en het opschrift "slaaprijtuig".

cvangageldonk_foto05
Slaaprijtuig 61 84 70-90 204-9 in de OverNight Express bij vertrekt uit Utrecht CS; 12 mei 2001.
Foto: C. van Gageldonk

De huur door NS Internationaal heeft tot doel de rijtuigen in te zetten in de OverNight Express, een snelle gecombineerde nachttrein voor reizigers en goederen tussen Amsterdam en Milaan. Vooruitlopend op de inzet in de OverNight Express worden de rijtuig in de eerste maanden van 2000 ingezet in de treinen 203/202 “Schweiz Expres” tussen Amsterdam CS en Brig.
Na beëindiging van de OverNight Express per 1 oktober 2002 gaan de rijtuigen weer terug naar Wagons-Lits die de rijtuigen vervolgens in Oostenrijk bij de ÖBB inzet.

Verder naar nummering en vernummering internationale rijtuigen.

Zie ook de pagina slaaprijtuig type MU, MUs of Mun?.

Naar boven ...



Zitrijtuigen type Avmz

akoch_foto02
Avmz-rijtuig 61 84 19-90 259-7 op de Watergraafsmeer; 31 mei 2005.
Foto: A. Koch

Door de komst van de ICE-treinstellen in de EuroCity-verbindingen tussen Nederland en Duitsland werd in 2000 de zitrijtuigpool waaraan NS deelnam, opgeheven. Uit deze pool krijgt NS tien rijtuigen type Avmz. Deze rijtuigen behoorden tot de meest comfortabele rijtuigen die in de EC-dienst ingezet zijn.

Klik
hier voor meer informatie over deze rijtuigen.

Naar boven ...



Vrachtrijtuigen type Dm

cvangageldonk_foto14
Vrachtrijtuig 51 84 92-99 064-4 in de OverNight Express bij het vertrek uit Utrecht CS; 12 mei 2001.
Foto: C. van Gageldonk

In 2000 schaft NS Internationaal 17 postrijtuigen van Deutsche Post AG aan. Aanvankelijk is de bedoeling om 13 rijtuigen aan te passen voor het vrachtvervoer in de OverNight Express (ONE), een snelle gecombineerde nachttrein voor reizigers en goederen tussen Amsterdam en Milaan. De overige vier rijtuigen zullen dan als plukrijtuig fungeren.

Klik hier voor meer informatie over deze rijtuigen.

Naar boven ...