Rijtuigen van High Speed Alliance (HSA)

High Speed Alliance (HSA) is een gezamenlijke onderneming van NS en KLM. Het bedrijf heeft in 2001 de concessie verworven voor de exploitatie van de Hogesnelheidslijn-Zuid (Amsterdam-Brussel-Parijs). In 2008 zal HSA de verbinding Amsterdam-Parijs met hogesnelheidstreinen gaan rijden. Vanwege vertraging in de levering van de hogesnelheidstreinen is op 7 september 2009 de treindienst op de Hogesnelheidslijn-Zuid gestart wordt met getrokken treinen bestaande uit Nederlandse ICRm-rijtuigen. De activiteiten van HSA worden onder de merknaam NS Hispeed uitgevoerd en de treindienst op de HSL-Zuid onder de merknaam Fyra.

De eerste ICRm-rijtuigen in HSA-kleuren tijdens een transport van Revisiebedrijf Haarlem naar Zwolle rangeerterrein. Vooraan BD-rijtuig 50 84 82-70 971-6. Amersfoort, 27 maart 2007.
Foto: J. van Dijk

Voorzien zijn getrokken treinen van 7 rijtuigen die bestaan uit 2 eerste klasse rijtuigen, 4 tweede klasse rijtuigen en een tweede klasse rijtuig met bagageruimte. Vooruitlopend op de dienst op de HSL worden vanaf eind maart 2007 rijtuigen ingezet in de Benelux-treinen tussen Amsterdam en Brussel. In totaal worden 70 ICRm-rijtuigen aangepast voor de treinen van HSA en die HST Prio-rijtuig worden genoemd. Voor de ombouw zijn zowel Benelux- als ‘gewone’ ICRm-rijtuigen uitgekozen.
Begin 2008 werd besloten dat nog eens zeven extra rijtuigen (twee A’s, een BD en vier B’s) worden verbouwd waarmee een elfde stam kan worden geformeerd.
Daarnaast behoren ook de elf stuurstandrijtuigen uit de Benelux-dienst tot het wagenpark van NS hispeed.

Lokomotief E186 116 met Hispeed-rijtuigen onderweg richting Rotterdam ten behoeve van het testen van het rangeerproces van de toekomstige pendeltreinen Amsterdam Centraal - Rotterdam Centraal over de HSL. Hoofddorp, 21 maart 2008.

Stuurstandrijtuig 50 84 28-70 104-1 achterop een Beneluxtrein te Rotterdam Centraal; 19 september 2008.

Het interieur van de ICRm-rijtuigen wordt aangepast en voorzien van nieuwe stoelen en de toiletten zijn gewijzigd in vacuüm-wc’s. Het interieur heeft paarse wanden met blauwe stoelen in de tweede klas. De stoelen in de eerste klas rijtuigen hebben een rode bekleding. De rijtuigen zijn van buiten in de rood, wit en roze kleuren van HSA uitgevoerd. Er is gekozen voor doorlopende vormen op de zijwanden van de rijtuigen, waardoor deze er verschillend uit zien. Over de ramen loopt verder een zwarte baan.

Een eerste klas-rijtuig, de 50 84 10-70 377-3 met overwegend een rose kleur op de zijwanden. Roosendaal, 20 april 2007.

Tweede klasse rijtuig 50 84 20-70 401-9 in HSA-kleuren op 4 mei 2007 te Brussel Noord.

De elfde stam rijtuigen bestaat uit de A-rijtuigende 10-70 363 en 10-70 365, het BD-rijtuig 82-70 438 en de B-rijtuigen 20-70 206, 20-70 208, 20-70 235 en 20-70 243. Deze rijtuigen krijgen wel de bioreactoren onder toiletten en de Hispeed-kleurstelling, maar het interieur wordt niet volledig omgebouwd. De bestaande stoelen blijven daarbij gehandhaafd.

Het eerste klasse interieur van HSA-rijtuig 50 84 10-70 351-8. Den Haag HS, 22 december 2007.

Blauw beklede stoelen in het tweede klasse rijtuig 50 84 20-70 217-9. Amsterdam Centraal, 22 december 2007.

De rijtuigen van HSA hebben vacuüm-wc's waarbij het afval in een reservoir dat onder de wagenbak wordt opgevangen. OB Zaanstraat, 15 september 2007.

De rijtuigen worden in vaste samenstelling (stam) van 7 rijtuigen gebruikt. De samenstelling van een stam is: B + B + B + BD + A + A + B. Deze stammen hebben eind 2007 ook een stamnummer gekregen, dat overigens niet is aangebracht op de rijtuigen. De stamnummers zijn 4971-4979, 4981 en 4982, waarbij het nummer van het BD-rijtuig bepalend is voor de laatste twee cijfers.
Per 5 oktober 2010 zijn de stamnummers gewijzigd. Reden hiervoor is het duidelijker onderscheidt maken tussen rijtuigen die voor de Benelux- of Fyra-dienst bedoeld zijn. De rijtuigen verschillen namelijk op diverse punten technisch van elkaar. De stammen die dienst doen in de Beneluxdienst krijgen nummers in de serie 4700. Stammen die in de Fyra dienst rijden krijgen een nummer in de serie 4900. De BD-rijtuigen zijn daarbij weer bepalend voor het volgnummer.

Na de inzet van de aangepaste rijtuigen in de Beneluxdienst waren de rijtuigen voorzien van stickers op de ramen met de tekst "Ik hoor hier eigenlijk niet thuis, ik ga rijden op de hogesnelheidstrein".
Begin december 2008 werden de alle rijtuigen van stam 4981 (met uitzondering van het stuurstandrijtuig) voorzien van stickers van gestyleerde ski's en een reclame om met NS hispeed naar de wintersport te reizen. De stickers zijn bij per rijtuigzijde bij één deur aangebracht.

Reclame voor het reizen naar de wintersport met NS hispeed op rijtuig 50 82 20-70 269-0. Brussel Zuid, 31 december 2008.

In januari 2009 is stuurstandrijtuig 50 84 28-70 105-8 in de kleuren van NS hispeed gebracht. De omschildering is een initiatief van twee NedTrain-medewerkers om het éénjarig jubileum van de samenwerking tussen Hispeed en NedTrain Watergraafsmeer luister bij te zetten. De de omschildering is geheel in eigen tijd uitgevoerd, waarbij diverse collega's van NedTrain, Hispeed, NSR en diverse vrijwilligers uit de kenissenkring van de initiatiefnemers geholpen hebben. Het rijtuig is volledig inzetbaar, heeft onderhoud gehad en is hersteld van een storing in de hoogspanningsinstallatie.

Stuurstandrijtuig 50 84 28-70 105-8 is de kleuren van NS hispeed. Watergraafsmeer, 25 januari 2009.
Foto: A. Koch

In juli 2009 werd een bontgekleurde twaalfde stam rijtuigen samengesteld. Deze stam bestaat uit de bordeauxrood/gele Bs 28-70 111, de in Prio-kleuren gestoken B 20-70 402 en B 20-70 546, de geel/blauwe BD 82-70 439, A 10-70 361 en A 10-70 362 en de Prio B 20-70 571. De B-rijtuigen zijn overtollig zolang de andere stammen nog met een Bs-rijtuig rijden. Deze bontgekleurde stam werd op 17 juli voor het eerste in de dienst ingezet.

Lokomotief HSA E186 114 is met een stam Prio-rijtuigen onderweg als trein HST1308 van Amsterdam Centraal naar Rotterdam Centraal. Bleiswijk, 18 september 2009.

Met ingang van 7 september 2009 is een reguliere treindienst over de HSL-Zuid gestart met treinen bestaande uit zeven Prio-rijtuigen en getrokken door een Traxx-lokomotief serie E186. In twee stammen is op de rijtuigen aan weerszijden van het BD-rijtuig de naam Fyra aangebracht. Vooralsnog wordt op doordeweekse dagen een uurdienst onderhouden tussen Amsterdam Centraal en Rotterdam Centraal met een stop op Schiphol.
Ten behoeve van zitplaatsreservering hebben de rijtuigen een nummer in de serie 21-27 gekregen. Dit nummer is achter een raam naast een van de toegangsdeuren te vinden. Ook is het aangebracht boven de schuifdeuren in het rijtuig.

Rijtuig 50 84 20-70 230-2 is een van de rijtuigen waarop de naam Fyra is aangebracht. Rotterdam Centraal, 23 september 2009.

Op de balkons van de rijtuigen zijn kastjes en bekabeling te vinden van het noodoproepsysteem, waarmee reizigers het treinpersoneel kunnen oproepen in geval van problemen. Watergraafsmeer, 21 juni 2008.

Het nummer ten behoeve van zitplaatsreservering is boven de schuifdeuren aangebracht. Hier rijtuig "26" alias 50 84 20-70 421-7; 23 september 2009.

De vier rijtuigstammen voor de Fyra-diensten op de HSL-Zuid en de Beneluxdienst zullen worden herschikt. Eind 2010 zullen de elf stammen van zeven rijtuigen zijn omgevormd naar dertien stammen van zes rijtuigen. Om dit mogelijk te maken zal een aantal aanvullende rijtuigen van NS Reizigers worden verbouwd.
De eerste stap in dit proces vond plaats in het weekeinde van 20 februari, waarbij de vier stammen die de Fyra-dienst op de HSL-Zuid rijden werden ingekort tot 6 rijtuigen. Van elke stam werd het B-rijtuig met nummer 26 uitgenomen. De vier uitgenomen rijtuigen worden in het revisiebedrijf Haarlem verbouwd tot eindrijtuigen. De bontgekleurde twaalfde rijtuigstam voor de Beneluxdienst werd eveneens ontmanteld. De daarin meerijdende, en nog in geel/blauwe kleur uitgevoerde rijtuigen 20-70 206 en 208 werden eveneens naar het revisiebedrijf Haarlem overgebracht voor behandeling. Vervolgens gingen eind maart 2010 ook de rijtuigen 10-70 364, 10-70 368 en 82-70 437 over naar NS hispeed. Per 30 juni 2010 zijn de laatste stuurstandrijtuigen buiten dienst gesteld.

Ter promotie van de Olympische Spelen in Londen zomer 2012 is Beneluxstam 4737 in Olympische uitvoering bestickerd. Daarmee wil NS hispeed het reizen per trein naar de spelen onder de aandacht brengen. De bestickerde stam bestaat uit de rijtuigen 10-70 364, 10-70 386, 20-70 257, 20-70 412, 82-70 437, 20-70 547 en 20-70 574. Op 2 maart 2012 vindt is de eerste inzet in de reizigersdienst plaats.

Rijtuig 50 84 20-70 574-3 met Olympische bestickering. Amsterdam Centraal, 16 maart 2012.

Op 9 december 2012 start de Fyra-dienst tussen Amsterdam, Antwerpen en Brussel over de HSL-Zuid met V250 treinstellen. Deze nieuwe dienst betekent het einde van de Beneluxdienst met getrokken treinen over het klassieke net. De Fyra-dienst tussen Amsterdam en Breda wordt nog wel met ICRm-Prio-rijtuigen gereden.

Op 9 december 2012 start de Fyra-dienst tussen Amsterdam, Antwerpen en Brussel over de HSL-Zuid met V250 treinstellen. Deze nieuwe dienst betekent het einde van de Benelux-dienst met getrokken treinen over het klassieke net. De treindienst met de V250 treinstellen blijkt geen succes door allerlei technische problemen. De gang van zaken rondom de V250 treinstellen zorgt ervoor dat de naam Fyra een negatieve assosiatie krijgt. Met ingang van de nieuwe dienstregeling op 15 december 2013, wordt daarom de dienst tussen Amsterdam en Breda over de HSL onder de naam Intercity Direct gereden. Alle Fyra logo's zijn van met materieel verwijderd.

High Speed Aliance was de officiële concessiehouder van de HSL-Zuid. Die concessie is sinds 1 januari 2015 vervallen en samengevoegd met de consessie van het hoofdlijnnet van NS. Daarmee komt er een eind aan de bemoeienis van HSA en ook aan de inschrijving in het voertuigenregister op naam van HSA. Gerenoveerde ICRm-rijtuigen hebben dan ook de aanduiding NL-NS gekregen.

Verder naar nummering en vernummering rijtuigen van High Speed Alliance.

Bronvermelding:
voor een overzicht van gebruikte bronnen zie de pagina boeken en artikelen

Naar boven ...