Een wit coupérijtuig in Zwolle
Begin mei 2018 werd op de Facebook-pagina van Stadsarchief Zwolle een foto van een stoomtrein onder de stationskap van station Zwolle geplaatst. De foto maakte deel uit van een collectie foto's gemaakt door Reindert Dros die het Historisch Centrum Overijssel kreeg. Volgens de omschrijving zou het gaan om een foto uit circa 1941.
De bewuste foto van de trein op station Zwolle die op Facebook-pagina van Stadsarchief Zwolle werd gepost.
Foto: Archief Historisch Centrum Overijssel Zwolle/fotograaf R. Drost
Een mooie foto, maar voor deze website is het witgeschilderd stalen coupérijtuig achter de stoomlocomotief het meest interessant.
Dat er een wit geschilderd exemplaar van dit type rijtuig heeft bestaan blijkt uit de informatie die in het boek Het spoorwegbedrijf in
oorlogstijd, 1939-'45 van Huurman. Op bladzijde 359 van het boek wordt een Rode Kruis-trein genoemd, bestaande uit de rijtuigen B 6009, D 6017,
BC 6122, BC 6110, C 6437 en C 5446. Alle rijtuigen zijn wit geschilderd en hebben het opschrift 'Lazarettzug Friesland I Wehrmachtsbefehlshaber
der Niederlande'. Deze trein is op 13 november 1944 gezien in Apeldoorn.
Dit is dan ook gelijk de enige informatie die ik ken over een wit geschilderd stalen coupérijtuig. Witte rijtuigen waren door de Duitsers
ingericht voor gewondenvervoer. Dat gebeurde in West-Europa na juni 1944. Daarmee kan door het stadarchief genoemde jaartal niet correct zijn.
Uitsnede van de foto, waarop het witte coupérijtuig beter zichtbaar is.
Foto: Archief Historisch Centrum Overijssel Zwolle/fotograaf R. Drost
Het coupérijtuig op de foto is een geklonken exemplaar uit de deelserie 6401-6470. Dit is te zien aan het tot over de stelbalk doorlopende
hoekprofiel van de wagenbak. Dit is een detail dat de gelaste exemplaren van de deelserie 6471-6485 niet hebben. Het beschreven rijtuig C 6437 uit
de Rode Kruis-trein is een geklonken exemplaar, wat dus overeen komt met het type dat op de foto te zien is.
Meer informatie over de datum is te vinden op de website Het kamper lijntje waar
een andere foto
te vinden is van deze trein. Op de website is te lezen:
Op 21 mei 1945, Tweede Pinksterdag, vertrok voor het eerst weer een personentrein vanuit Zwolle. Deze trein, de Mastenbroek Express genoemd, had
geen echt doel en reed maar tot de voormalige halte Mastenbroek. Verder rijden was nog niet mogelijk omdat de lijn naar Kampen nog niet hersteld was.
Deze ritten waren vooral bedoeld om de mensen te laten zien dat de NS weer zouden herrijzen. Als brandstof voor de stoomlocomotief werd nutteloos
materiaal gebruikt. Een kaartje kostte voor jong en oud 10 cent. Vanwege de grote belangstelling - ongeveer vijfduizend mensen maakten van de
gelegenheid gebruik om na acht maanden weer in een trein te zitten - reed de trein de hele dag heen en weer. Vooral de kinderen genoten van de in
totaal ongeveer drie kwartier durende rit tussen Zwolle en Mastenbroek en terug.
Daarmee zijn de datum en de aanleiding van de trein bekend. Omdat er op de C 6437 na geen ander wit coupérijtuig bekend is, is het zeer waarschijnlijk dat het hier om dit excemplaar gaat. Over dit rijtuig is in een inventarisatie van aanwezige NS-rijtuigen op 28 juli 1945 vermeld dat het hersteld is door Allan en in dienst is. Het rijtuig is daarmee dus niet zo beschadigd dat het het rijtuig niet gebruikt zou kunnen zijn.